Vanuatu – raj nietknięty
fotografie Krzysztofa Muskalskiego
Vanuatu odkryte zostało dla reszty świata przez kapitana James’a Cook’a w roku 1774. Zwabił go tu rozświetlający niebo południowego Pacyfiku żar buchający z gardzieli wulkanu Yasur na wyspie Tanna. Od tej chwili dla świata zewnętrznego otwiera stopniowo swoje podwoje świat tajemnych obrzędów, ceremonii i zwyczajów, świat nieujarzmionej natury, świat zamknięty na 83 wyspach.
Vanuatu jest najbardziej zróżnicowanym kulturowo krajem na świecie. Posiadając niespełna 190 tysięcy mieszkańców szczyci się 113 językami i niezliczonymi dialektami. Ta zadziwiająca różnorodność jest rezultatem 3 000 lat migracji ludności z wielu wysp Pacyfiku, która złożyła się na niezwykłą mozaikę kulturową archipelagu. Przywiązani ni-Vanuatu, jak nazywają siebie mieszkańcy archipelagu, do tradycji było na tyle silne, że oparło się burzliwym czasom kolonialnym i przetrwało po dziś dzień. Na większych wyspach możemy wciąż podziwiać wiele tradycyjnych ceremonii i obrzędów. Sztuka, w jej wielu formach, od dekorowania ciała i tatuaży do dopracowanych masek, nakryć głowy, rzeźb, stanowi żywotną część uroczystości rytualnych i życia społeczności w wioskach. Atmosfera ta ma również wpływ na sztukę współczesną. To tutaj tworzą od kilkudziesięciu lat światowej sławy artyści Nicolai Michoutouchkine i Aloi Pilioko (n.b. moi przyjaciele od zawsze).
Autora wystawy, Krzysia Muskalskiego, znam od blisko ćwierć wieku. Służyłem mu konsultacjami i pomocą, gdy z plecakiem penetrował moje azjatyckie parafie. Dziś ten doktor nauk medycznych, wciąż młodzieńczy i pełen pasji, nadal przemierza odległe szlaki, by raz jeszcze przybliżyć rodakom mało znany świat. Wystawa poświęcona Vanuatu jest tego najlepszym przykładem.
Vanuatu- Raj Nietknięty – wciąż urzeka swoją urodą, magią, mozaiką etnograficzną – ciągle nieskażone masową turystyką. Oby jak najdłużej trwał i nie podzielił losu raju utraconego.
Andrzej Wawrzyniak
Dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku
Warszawa 2003 r.
Wystawy:
Galeria Ermitaż, Łazienki Królewskie w Warszawie – Muzeum Azji i Pacyfiku, Warszawa 2003;
Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika w Toruniu, Toruń 2004.
Spotkanie autorskie. Muzeum Częstochowskie – Pałac Ślubów, Częstochowa 2005.
Traffic Club - Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie– Warszawa 2009
Wystawa i spotkanie autorskie. Galeria pod Arkadami – Częstochowa 2019
Obróbka cyfrowa zdjęć: Robert Bich - netgaleria.pl