Przełomy Jangcy

kwiecień - czerwiec 2012 r.

 

Jangcy - Yangzi Jiang  揚子江 – najdłuższa rzeka Chin, zwana tutaj Chang Jiang, trzecia po Amazonce i Nilu najdłuższa rzeka świata. Przemierza swą drogę od źródeł w Tybecie po szeroką na 10 kilometrów deltę u ujścia do Morza Wschodniochińskiego. A droga ta liczy sobie 6300 km. Wzdłuż niej rozciąga się krajobraz przemian, krajobraz przełomów. Od wieków rzeka ta zarówno żywiła jak i niszczyła. W jej dorzeczu mieszka 40% ludności tego najliczniejszego kraju świata, uprawiającej 75% zbiorów ryżu całych Chin. Stanowi też najważniejszy śródlądowy szlak komunikacyjno-handlowy kraju, wokół którego funkcjonuje 2 tysiące zakładów przemysłowych. Niewątpliwie stanowi źródło utrzymania i rozwoju setek milionów Chińczyków. Z drugiej strony rzeka ta ma w sobie niszczycielską moc. Na przestrzeni dziejów wielokrotnie ją uwolniła, powodując katastrofalne powodzie. Jedna z największych, ta z 1931 roku pochłonęła 3 miliony ofiar. Jangcy ma też swoje piękne, wręcz uwodzicielskie oblicze. Odsłania je w swoim środkowym biegu, w Przełomie Trzech Wąwozów (Sanxia), wąwozów Qutang, Wu i Xiling. Toczy tu swe wody przez 200 km pośród malowniczych gór sięgających blisko 1000 metrów ponad nimi. Jednak to piękne oblicze rzeki zostaje przesłonięte przełomową budowlą – największą na świecie zaporą i hydroelektrownią – Zaporą Trzech Przełomów. Jej budowa niosła i niesie za sobą nieodwracalne konsekwencje. Przesiedlono blisko 2 miliony osób, 40% rolników straci pracę, zatopionych zostanie 1500 zakładów przemysłowych, 140 miast i 4300 wsi. A do tego zalanych zostanie 1300 unikalnych obiektów historycznych, w tym zabytków z czasów dynastii Ming i Han. I wreszcie zalane zostanie to co natura dała najpiękniejszego – Przełom Trzech Wąwozów. Jednocześnie zagrożonych zostanie 50 gatunków flory i fauny. Z drugiej strony dzięki 630-kilometrowemu zbiornikowi retencyjnemu mają zostać opanowane powodzie i susze, będzie dostępna tania i ekologiczna energia elektryczna, transport żeglugowy wzrośnie 3-krotnie. Czy Zapora Trzech Przełomów stanie się przełomem gospodarczym i cywilizacyjnym Chin? Czas pokaże…

 Krzysztof Muskalski

Cykl „Chinska Odyseja”:

1. Lijiang – Klejnot Yunnanu
2. Skarby Xianu
3. Pekin – Miasto nie-Zakazane
4. Przełomy Jangcy